Æðruleysi og von á erfiðum
tímum.
„Guð - gef mér æðruleysi
til að sætta mig við það sem ég fæ
ekki breytt,
kjark til að breyta því sem ég get
breytt
og visku til að greina þar á milli.“
Margir kunna æðruleysisbænina sem
yfirleitt er sögð vera eftir bandaríska guðfræðinginn Reinhold Niebuhr og nýta
sér hana í daglegri baráttu við ófrelsi fíknar, hverju nafni sem hún nefnist.
En þessi kjarnyrta bæn er í raun stórkostlegt tæki til að takast á við
erfiðleika daglegs lífs, hverju nafni sem þeir nefnast. Ég veit um fjölda fólks
sem nýtir sér þessa bæn í daglegri glímu sinni við ýmsar þrautir, sorg og
óréttlæti. Sumt sem við upplifum er einfaldlega þannig að við getum ekki breytt
því, heldur verðum með einhverjum hætti að læra að lifa með því.
Þessa dagana, þegar þriðja bylgja Covid
19 farsóttarinnar herjar á okkur, skiptir svo miklu máli að einbeita sér að
öllu því sem gleður hugann, huggar daprar sálir og hjálpar okkur að eygja von.
Við erum öll orðin óskaplega leið á þessu ástandi, en það er samt ekki í boði
að láta þetta pirra sig úr hófi fram. Það skiptir miklu heldur máli að vera
jákvæð og bjartsýn og treysta því að ástandið gangi yfir. Og það vill svo til
að við vitum að einmitt þessi erfiða farsótt mun ganga yfir með tímanum eins og
svo margar sömu tegundar í aldanna rás. Vísindi nútímans, með sínar
stórkostlegu framfarir frá degi til dags, munu finna bóluefni til þess að vinna
bug á þessum sjúkdómi, líkt og svo mörgum öðrum sem áður hafa verið sigraðir í
sögu mannsins.
Nú skiptir öllu að við höfum úthald og
þrek til að bíða. Enn mikilvægara er að gleyma því ekki að heilsa okkar allra
er jafn dýrmæt. Það getur enginn einn, eða hópar fólks leyft sér að ganga á
rétt okkar til að halda heilsu. Þess vegna þurfum við öll að gæta að eigin
smitvörnum, fylgja nákvæmlega öllum reglum sem „þríeykið“ setur okkur, því þau
eru sérmenntuð á þessu sviði.
Við Íslendingar höfum verið lánsöm á
síðustu árum og byggt upp frábært heilbrigðiskerfi. Við höfum ekki þurft að
glíma við svona alvarlega farsótt í fjölda ára og erum ekki þjökuð af
stríðsástandi eða óeirðum. Við höfum áður upplifað efnahagslegar kreppur af
ýmsu tagi og unnið okkur út úr þeim í orðsins fyllstu merkingu, vegna þess að
okkur auðnaðist þá að standa saman og sýna hvert öðru tillitssemi og virðingu.
Ekkert er eins mikilvægt nú og sú
staðreynd að við eigum öll sama rétt til lífs og lífsviðurværis. Þess vegna er
svo mikilvægt að við tökumst af æðruleysi saman, á við þá erfiðu tíma sem
framundan eru í vetur.
Við þurfum að hjálpast að við að stappa
stálinu í atvinnurekendur og einyrkja sem sjá fram á hrun í tekjum. Styðja og
styrkja öll þau sem hafa misst atvinnu eða horfa fram á tekjumissi af
einhverjum ástæðum. Við gætum þurft að hjálpa til við umönnun sjúkra og
bágstaddra, jafnvel þó við höfum kannski aldrei komið nálægt slíku. Sú staða
getur komið upp sem við höfum aldrei ímyndað okkur að við ættum eftir að lenda
í, en þarf alls ekki að þýða að við eigum að gefast upp. Nú þurfum við
nefnilega að sýna sjálfum okkur og öllum sem með okkur lifa, að íslenska þjóðin
hefur þróað með sér þrautsegju og þolgæði, ásamt því að hafa drukkið í sig
kærleiksríkt siðferði sem gengur út á að hjálpa náunga í neyð. Við verðum að
skilja ástæðu þess að loka þurfi krám og öldurhúsum, veitingastöðum og hótelum
nú um stundir, því það er aðeins tímabundið. Við getum skemmt okkur saman
síðar, þegar faraldurinn er yfirstaðinn.
Ef þú ert að glíma við kvíða, eða ert
yfirkomin/n af þreytu vegna ástandsins, skaltu láta eftir þér að ræða við
einhvern sem þú heldur að skilji þig. Í minni starfsstétt vinnur fjöldi fólks
með afar góða færni og menntun á sviði sálgæslu sem gott er að tala við. Ég
veit að þau eru öll af vilja gerð að hjálpa. Nýttu þér þau og öll önnur sem
hafa hæfileika og færni til að láta þér líða betur þegar erfiðleikar mæta.
Elsku vinir. Með hjálpsemi, góðvild og
samkennd munum við komast í gegnum erfiðleika líðandi stundar.
Þá getur verið gott að nota bænina hans
Reinholds Niebuhr sem einskonar möntru. Bænin hans er lengri og þar stendur
meðal annars þetta sem er líka svo frábært:
„[Hjálpaðu mér] að lifa einn dag í
einu,
njóta hvers andartaks fyrir sig,
og viðurkenna mótlæti sem friðarveg.“
Haraldur M. Kristjánsson
sóknarprestur í Vík
