Prédikun flutt á samkirkjulegri bænaviku í
Landakotskirkju 18. janúar 2023.
Jes.1:12-18; Lúk. 10:25-37
Náð sé með yður og friður, frá Guði föður vorum og
Drottni Jesú Kristi. Amen.
Nú eru þrjú ár síðan hægt var að koma saman til
alþjóðlegrar sameiginlegrar bænaviku.
Heimsfaraldurinn kom í veg fyrir samkomurnar í fyrra og
hitteðfyrra. Við gleðjumst yfir því að
fá að koma saman hér í Landakotskirkju í kvöld og ég gleðst yfir því að fá að
prédika hér í kirkjunni hjá vinum mínum í rómversk kaþólsku kirkjunni á
Íslandi.
Þessa viku sameinast kristið fólk um allan heim í
bæn fyrir einingu. Bænavikan er
undirbúin af kirjum sem tilheyra Alkirkjuráðinu og Rómversk-kaþólsku
kirkjunni. Hér á landi er bænavikan
undirbúin af Samstarfsnefnd kristinna trúfélaga á Íslandi.
Það er um hálfur milljarður kristins fólks um allan
heim sem á með beinum eða óbeinum hætti aðild að Alkirkjuráðinu í gegnum
heimakirkjudeildir sínar. Rómversk
kaþólska kirkjan er ekki aðili að Alkirkjuráðinu en vinnur náið með því. Því má ætla að um einn þriðji mannkyns
tilheyri kristninni í heiminum og eru rómverk kaþólska kirkjan fjölmennust af
kristnum kirkjum heims. Árið 2018 þegar
70 ár voru frá stofnun Alkirkjuráðsins heimsótti Frans páfi höfuðstöðvarnar í
Genf. Þáverandi framkvæmdastjóri
Alkirkjuráðsins sem nú er orðinn höfuðbiskup norsku þjóðkirkjunnar sagði að með
heimsókninni hefði komið í ljós að páfinn væri á sömu bylgjulend hvað snertir
samfélagslega hjálp til handa fólki á neyðarstundum og að slíkt væri hluti af
vitnisburði kristinnar trúar í heiminum.
Í dag er fyrsti dagur samkirkjulegu bænavikunnar
sem er ævinlega á milli hátíða heilags Pétur og Páls. Kristið fólk um allan heim kemur saman og eru
minnt á bæn Jesú fyrir lærisveinum sínum um „að allir séu þeir eitt, eins og
þú, faðir, ert í mér og ég í þér, svo séu þeir einnig í okkur til þess að
heimurinn trúi að þú hafir sent mig“ eins
og segir í 17. kafla Jóhannesarguðspjalls.
Já, í Jesú nafni komum við hér saman og hugleiðum
texta þessa fyrsta dags bænavikunnar sem voru lesnir hér áðan, úr spádómsbók
Jesaja þar sem hann minnir okkur á þann lærdóm „að gera gott; leita réttlætis,
bjarga kúguðum, verja munarlaus; og biðja fyrir ekkjunni.“ Og í guðspjallinu um miskunnsama Samverjann
þar sem spurt er „Og hver er náungi minn?“
Kristin trú byggist á Orðinu sem varð hold. Orðum Jesú og postulanna, en líka
verkum. Trúin er dauð án verkanna segir
Jakob postuli í bréfi sínu.
Allt í kringum okkur eru fólk sem þarfnast hjálpar
og við erum líka í þeim hópi á stundum.
Að hjálpast að er hluti af því að vera eitt í Kristi.
Í sögunni um miskunnsama Samverjann eru margar
myndir sem við sjáum allt í kringum okkur, bæði nálægt okkur sem og fjær okkur
og við fáum fréttir af. Við sjáum að það
eru ekki bara miskunn í þessum heimi heldur einnig ræningjar, sem birta allt
það versta sem í manninum býr. Það getur
verið stutt á milli þess góða og vonda í manneskjunni og í raun óskiljanlegt
hvað erfitt getur reynst að sigra hið illa með góðu. Ófriður ríkir nú í álfunni okkar og líka
annars staðar í heiminum. Margar láta
lífið einnig vegna kristinnar trúar sinnar.
Samstaðan er sterkt afl. Um nokkurra áratuga skeið hefur
Samstarfsnefnd kristinna trúfélaga á Íslandi starfað en formlega gerðist það
árið 1979. Nefndin er samvinnuvettvangur
kristinna trúfélaga á Íslandi. Aðild að
þessari nefnd eiga: Aðventkirkjan, Hjálpfæðisherinn, Íslenska Kristskirkjan,
Fíladelfía, rétttrúnaðarkirkjan og Þjóðkirkjan.
Meginviðfangsefni nefndarinnar er að skipuleggja og framkvæma þessa
bænaviku. Kærar þakkir sr. Jakob og þið
sem hafið undirbúið bænavikuna.
Hver dagur bænavikunnar hefur sína yfirskrift. Yfirskrift dagsins í dag er „Að læra að gera
rétt.“ Það vitum við öll sem höfum alið
upp börn að það er göfugt en á stundum erfitt verkefni að kenna barni að gera
rétt. Í raun erum við alltaf börn að því
leitinu til að við erum alla ævi að æfa okkur í að gera rétt. Þess vegna eru það forréttindi okkar sem trúum
á Krist og treystum honum að geta lagt allt okkar í hans hendur og beðið hann
um leiðsögn og miskunnsama útkomu í hverju því máli sem við fáumst við.
Guðspjallið um miskunnsama Samverjann hefst á spurningu
Lögvitrings til Jesú. „Meistari, hvað á
ég að gera til þess að öðlast eilíft líf?“
Einkennileg spurning úr munni manns sem þóttist vita allt um það, enda
svaraði Jesús með spurningunni, „Hvað er ritað í lögmálinu?“ Og lögvitringurinn svaraði tvöfalda
kærleiksboðinu um að elska Guð og náungann eins og sjálfan sig. En lögvitringurinn lét ekki staðar numið
heldur spurði þá „Hver er þá náungi minn?“
Og svar Jesú var sagan um miskunnsama Samverjann. Samverjann sem ekki var Gyðingur og átti ekki
að þekkja Guð Lögvitringsins.
„Far þú og ger hið sama“ sagði Jesús að lokum við
Lögvitringinn. Og Jesús segir þetta við
okkur öll sem viljum tilheyra honum. Við
eigum að koma bágstöddum til hjálpar.
Við eigum að taka á móti þeim sem flýr stríðsátök í heimalandinu. Við eigum að reisa á fætur þann sem fallið
hefur. Við eigum að bjarta þeim sem í
hættu er staddur. Við eigum með öðrum
orðum að vera til taks fyrir hvert annað, bæði þau sem eru í sama liði og þau
sem fyrir utan standa. Við hjálpum fólki
af öðrum trúarbrögðum ef þau eru í neyð af því að við erum kristin þó þau séu
ekki kristin.
Undanfarnar vikur hafa verið fréttir af fátækt á
Íslandi. Þar trúi ég að allar kirkjur á
Íslandi hafi lagt hönd á plóg til að hjálpa þeim sem búa við fátækt. Undanfarnar vikur hafa verið fréttir af
voðaverkum í samfélagi okkar sem oftar en ekki tengjast því að fólk hefur misst
tök og látið eiturefni ráða yfir lífi sínu.
Þar er óvinur mannkyns á ferð og næsta víst að kristin kirkja má ekki
sofna á verðinum að boða hina kærleiksríku og kristnu trú þar sem miskunn og
náð eru í forgrunni. Við getum ekki sætt
okkur við að fleira ungt fólk og lendi í klóm eitursins og eyðileggi líf sitt
og annarra. Þau eru líka maðurinn sem
féll í hendur ræningjanum. Við fáum líka
fréttir af því að brotist er inn á heimili fólks og rænt og ruplað og oftar en
ekki kemur eitrið þar við sögu. Fólki
sem lendir í klóm fíknar og vímu getur ekki liðið vel á þeim stað sem það er
á. Bæn mín er sú að fagnaðarerindið fái
snert fleiri hjörtu og haft áhrif á allt mannlegt í samfélagi okkar og þá munu
miskunnsamir Samverjar finna leiðir til að fegra mannlífið og fá kraft og visku
til að vinna á böli og ljótleika lífsins.
Á heimasíðu Alkirkjuráðsins er fjallað um
bænavikuna. Þar er áskorun sem tilheyrir
þessum fyrsta degi bænavikunnar. Þar er
spurt: Hverjir eru jaðarsettir eða
kúgaðir í þínu samfélagi? Hvernig gætu
kirkjurnar gengið í takt með þessum bræðrum og systrum, brugðist við þörfum
þeirra og talað fyrir þeirra hönd?
Þau sem eru á jaðrinum hafa ekki rödd til að láta í
sér heyra. Það þurfa aðrir að tala þeirra
máli við þau sem hafa ráð og geta haft áhrif á bætta stöðu þeirra.
„Að læra að gera rétt“ er mikil áskorun sem að
okkur er beint í dag. Kristið fólk um
allan heim fæst við þessa áskorun í dag, hugleiðir hana og leitast við að fara
eftir henni. Við lærum að gera rétt
þegar við beinum sjónum okkar, hugsun og vilja til þess Guðs sem Jesús birti
okkur og boðaði. Jesú sem sagði
lögvitringnum hver náungi hans er og sagði honum að hann hefði svarað rétt
þegar hann svaraði spurningu sinni um hvað hann þyrfti að gera til að öðlast
eilíft líf, með því að vitna í tvöfalda kærleiksboðið um að elska Guð og
náungann eins og sjálfan sig. Að elska
Guð leiðir til elsku til náungans og elsku til sjálfs sín.
Saga er sögð af þremur sem stóðu fyrir utan gullna
hliðið. Þar voru á ferð
rómverk-kaþólskur maður, karl sem var áhangandi Kalvíns og kona ein
lúthersk. Þau töldu sig öll eiga greiða
leið inn um hliðið gullna en Lykla-Petur var ekki á því og kannaðist ekki við
þessa kirkjulegu merkingar og hleypti fólkinu ekki inn. Nú var úr vöndu að ráða og datt þá einu
þeirra í hug að þau skyldu syngja saman Te Deum laudamus. Fagur söngur þeirra þriggja barst inn á hin
himnesku valllendi og Lykla-Pétur opnaði dyrnar og gleðin skein af andliti hans
um leið og hann sagði: „Þetta syngjum við
oft hérna og þetta kunnið þið!“ Þau þrjú
sögðu þá einum rómi: „Já, við erum
kristin.“ Lykla-Pétur svaraði að
bragði: „Nú, eruð þið kristin!“ Af
hverju sögðuð þið það ekki strax?“ Og
síðan lauk hann upp hliði himinsins.
Guð gefi okkur að sameinast í Kristi, „að allir séu þeir eitt“ eins og Jesús segir
í Jóhannesarguðspjalli.
Dýrð sé Guði föður og syni og heilögum anda, svo
sem var í upphafi er og verður um aldir alda.
Amen.
