Að kveðja hefur sinn tíma

Að kveðja hefur sinn tíma

Öllu er afmörkuð stund og sérhver hlutur undir himninum hefur sinn tíma. Að kveðja hefur sinn tíma, að kveðja söfnuðinn hefur sinn tíma. Að heilsa öðrum söfnuði hefur líka sinn tíma en nú þjóna ég tímabundið í Hafnarfjarðarkirkju í hálfu starfi.

Kveðjur og þakkir

Ég færi ykkur góðar og hlýjar kveðjur frá Auði Björk og börnum okkar, Ásmundi, Kristínu Söru og Jónatani sem sáu sér ekki fært að vera hér viðstödd í dag. Við komum til með að varðveita bjartar, hlýjar og góðar minningar frá Húsavík um ókomna framtíð. 

Ég þakka samstarfsfólki mínu fyrr og síðar fyrir heilladrjúgt samstarf á guðsríkisakrinum í Húsavíkursókn, ekki síst sóknarnefndarfólkinu og kórfólki. Ég óska söfnuðinum blessunar Guðs í framtíðinni.

Ég óska söfnuðinum til hamingju með nýjan sóknarprest. Ég þakka Guði fyrir að það kemur maður í manns stað.           Allt hefur sinn tíma, segir prédikarinn í lexíu dagsins. 

Nú ætla ég að rifja upp minningar með ykkur kæru fyrrverandi sóknarbörn. Flestar eru góðar og skemmtilegar en aðrar ljúfsárar eins og gengur. Þannig er lífið og tilveran.

Kynningar prédikunin – Miskunnsami Samverjinn

Fyrst vil ég geta þess að Sunnudaginn 24 ágúst 1986, flutti ég kynningarprédikun í Húsavíkurkirkju þar sem ég lagði út frá dæmisögunni um miskunnsama Samverjann. Ég hef varðveitt þessa ræðu. Þar sagði ég

,,Sagan af miskunnsama Samverjanum stendur okkur ljóslifandi fyrir hugskotssjónum. Það er mjög eftirminnilegt hvernig Samverjinn bregst við aðstæðum hins dauðvona manns sem liggur á veginum. Samverjinn sveigði ekki framhjá likt og presturinn og levítinn heldur kenndi í brjósti um hann, bjó um sár hans og flutti til gistihúss og ól þar önn fyrir honum. Slíkur var kærleikur hans að halda mætti að Samverjinn stæði í mjög mikilli þakkarskuld við þennan mann. Og ekki spurði Samverjinn manninn um nokkurn hlut heldur gerði það sem hann vissi að honum bar að gera.

Þessi mynd af Samverjanum er mjög lík frásögnum guðspjallanna af Jesú Kristi sem lét sér annt um allan hinn þjáða heim. Hvarvetna gat að líta hungraða einstaklinga, sjúka og lamaða, útskúfaða og fangelsaða. Jesús Kristur, sonur Guðs, spurði einskis. Hann vissi hvað honum bar að gera. Jesús gekk inn í þeirra kjör og læknaði þá og huggaði.

Þannig hvetur þessi dæmisaga okkur til eftirbreytni, um að fylgja fordæmi Krists og gefa okkur að þeim sem eru líknar og hjálparþurfi.“ Tilvitnun lýkur. 

35  árum síðar legg ég enn út frá þessari dæmisögu, þegar ég kveð loksins söfnuðinn með formlegum hætti en heimsfaraldurinn kom í veg fyrir að ég gæti gert það fyrr.

Heimsfaraldrar fyrrum og nú

Allt hefur sinn tíma eins og Prédikarinn segir við okkur í lexíu dagsins. Að faðmast hefur sinn tíma og að halda sér frá faömlögum hefur sinn tíma. Það er merkilegt að finna þessi orð í þessu gamla riti, Prédikaranum og geta heimfært þau upp á samtíma okkar. En höfum við ekki haldið okkur frá faðmlögum við ókunnuga frá því að faraldurinn hófst allt til þessarar stundar að fjórða bylgja faraldursins er loks í rénun og lífið er að færast í fyrra horf?  Þó er allt breytt því að öllu er afmörkuð stund og sérhver hlutur undir himninum hefur sinn tíma. Að kveðja hefur sinn tíma, að kveðja söfnuðinn hefur sinn tíma. Að heilsa öðrum söfnuði hefur líka sinn tíma en nú þjóna ég tímabundið í Hafnarfjarðarkirkju í hálfu starfi.

Heimsfaraldrar hafa geisað svo lengi sem fólk hefur lifað hér á jörðu. Fyrrum hélt fólk sig frá faðmlögum vegna bráðsmitandi sjúkdóma af ýmsu tagi. Sá sem skráði Prédikarann, lexíu dagsins, hefur kannski upplifað faraldur á eigin skinni.

Jaðarsetta fólkið

Fólkið sem kemur við sögu í dæmisögunni um Miskunnsama Samverjann hefur kannski upplifað skæðan veirufaraldur um sína daga þar sem bjargráðin voru fá sem engin miðað við það sem við þekkjum í dag. Við skulum gefa okkur að sá sem lá óvígur í vegkantinum í dæmisögunni góðu hafi verið með bráðsmitandi veirupest sem hrjáði hann. Þá getum við skilið hvers vegna presturinn og levítinn létu sem þeir sæju hann ekki og tóku á sig sveig framhjá honum. Þá var enginn hlífðarfatnaður til. En Samverjinn gaf sig að þessum óvíga einstaklingi sem sennilega var gyðingur,  faðmaði hann að sér og gaf honum þau bjargráð sem voru á hans valdi. Slíkur var kærleikur Samverjans í garð þessa dauðvona manns. Að sönnu ber okkur að feta í fótspor hans og leitast við að styðja við og styrkja og bæta líf samferðafólks okkar hvað sem það kostar. En það er blessun í því fólgin að lifa fórnfúsu lífi og huga betur að hag annarra en okkar sjálfra.

Samverjar voru litnir hornauga þótt gyðingar væru. Gyðingar álitu þá óhreina og vildu engin samskipti eiga við þá. Samverjar höfðu sína eigin guðsdýrkun og viðurkenndu aðeins Mósebækurnar sem heilaga ritningu.

Dæmisagan talar ekki síður til okkar nú en þá. Erum við með fordóma í garð einhverra í samfélagi okkar í dag, jafnvel hér á Húsavík. Getum við setið til borðs með innflytendum, flóttafólki og hælisleitendum.  Hvað hefði Jesús gert?  Samkvæmt guðspjalli dagsins þá sat hann til borðs með tollheimtumönnum og bersyndugum.

Erum við haldin svo mikilli vina og frændhygli að við getum ekki hleypt öðru fólki sem við þekkjum ekki neitt að nægtaborði okkar og gefið því tækifæri til að blómstra í Kópavogi þar sem ég bý nú eða hér á Húsavík?

Hverjir eru litnir hornauga í okkar samfélagi í dag? Eru það innflytjendur, flóttafólk og hælisleitendur. Fólk sem hefur annan hörundslit en við sjálf   Sveitarfélög, líkt og Norðurþing, hafa skyldum að gegna í þessum efnum, að taka á móti flóttafólki og greiða götu þess eins og frekast er kostur og hjálpa því að aðlagast íslensku þjóðfélagi. Þetta er upp til hópa  gott fólk sem vill láta gott af sér leiða í íslensku samfélagi.

Hvað er fyrir innan hvíta eggjaskurn annars vegar og brúna hins vegar?  Innihaldið er alveg eins.  Við erum öll manneskjur sem Guð hefur skapað. Líffærin okkar eru öll eins á litin þótt hörundsliturinn sé annar. Þetta var ég minntur á  þegar ég kynntist starfi alþjóðlegu kirkjunnar í Breiðholtskirkju þar sem fólk af ólíkum þjóðernum kom saman úr ólíkum menningarheimum en gat sameinast um trúna á Jesú Krist og leitast við að feta í fótspor hans. 

Fyrstu skrefin til sóknar

Mér var trúað fyrir embætti sóknarprests í Húsavíkursókn. Það voru forréttindi að fá að þjóna góðum söfnuði svona lengi í þessum fagra helgidómi  Fyrir það vil ég þakka enn og aftur, nú þegar ég lít um öxl yfir farinn veg. Á þeirri vegferð  leitaðist ég við að feta í fótspor Jesú Krist og laða sóknarbörnin til fylgdar við hann í trú, von og kærleika. Ég keppti eftir því sem til friðar heyrir í söfnuðinum og efldi samfélagið með ýmsum hætti.

Ég útskrifaðist sem cand theol    frá guðfræðideild HÍ í ársbyrjun 1986 og starfaði eftir það á Elli -og hjúkrunarheimilinu Grund þar til ég var skipaður sóknarprestur í Húsavíkursókn 1 október 1986 og vígður 5. Október s.m. Því embætti gegndi ég formlega samfleytt í nærfellt 34 ár, til. 31 maí 2020. Mér telst til að ég hafi gegnt þessu embætti hér á Húsavík lengst allra presta síðan á 15 öld. En vitað er um nöfn presta samfleytt frá árinu 1431 á Húsavík.  Ef ég man rétt þá er ég nr 32 í röðinni.

Aðdragandinn að þessu langa ferðalagi mínu er sá að sumarið 1986 voru fimm prestaköll auglýst laus til umsóknar í einu, Þingeyrarprestakall, Bíldudalsprestakall,  Heydalaprestakall, Ólafsfjarðarprestakall og Húsavíkurprestakall.  Ég hugsaði gott til glóðarinnar að fá Heydalaprestakall vegna æðardúns hlunnindanna sem embættinu fylgdi.  Og við Auður héldum af stað austur og gistum m.a. á Djúpavogi hjá sr Sigurði Ægissyni og fjölskyldu. Þar  knúði dyra þá um kvöldið sr Ingólfur Guðmundsson sem þjónaði um tíma á Húsavík og reyndi allt hvað hann gat að koma fólki í hjónaband með misjöfnum árangri. Sr Ingólfur hvatti mig til að koma við á Húsavík. Nú væri hálfur mánuður liðinn frá því að prestaköllin voru auglýst og enginn væri búinn að sækja um prestakallið.  Ég kannaðist við sr Ingólf en hann hafði verið sumarbúðastjóri á Kleppjárnsreykjum þegar ég var þar 10 ára gamall. 

Við Auður ókum að Heydólum. Þar hittum við sr Kristinn Hóseason og frú. Hann var þá að ná tilskyldum eftirlaunaaldri og var frekar fámáll um hagi þeirra hjóna á staðnum. Ég hafði á tilfinningunni að hann vildi ekkert fara þaðan.

Við fórum til Húsavíkur og gistum fyrst á Stöng í Mývatnssveit hjá Ásmundi og frú. Ég hringdi í sr Sigurð Guðmundsson á Grenjaðarstað. Þau hjónin voru heima næsta dag og tóku okkur vel eins og þeim var von og vísa. Sr Sigurður hringdi í Sigurð Pétur Björnsson, Silla á Húsavík sem tók síðan á móti okkur og sýndi okkur hjónum prestakallið í drossíunni sinni og kynnti okkur fyrir vinum sínum meðal sóknarbarna.  Þeirra á meðal var Laxamýrarfólkið, bræðurnir Vigfús og Björn og fjölskyldur þeirra.  Sr Vigfús Bjarni Albertsson fyrrverandi sjúkrahúsprestur var þá staddur á Laxamýri, 9 ára gamall að eigin sögn.

Eftir þessar góðu móttökur ákvað ég að sækja um embætti sóknaprests í Húsavíkursókn. Auk mín sótti sr Torfi Hjaltalín um embættið, þá staddur  í Svíþjóð, en hann dró sig til baka. Hann varð síðar sóknarprestur á Möðruvöllum í Hörgárdal.   Efnt var  til almennra prestskosninga í Húsavíkurkirkju sama dag  og Völsungar komust upp í fyrstu deild í fótbolta.  Að leik loknum hvatti Beisi, Hallmar Freyr Bjarnason, formaður Völsungs, áhorfendur að koma við í kirkjunni  og kjósa sér fyrstu deildar prest. Fyrir vikið fékk ég lögmæta kosningu, eða 52% greiddra atkvæða.  Ég hefði ekki komið hingað ef ég hefði ekki fengið lögmæta kosningu. Eg var gamall Frammari og Leedsari og nú fór ég líka að halda með Völsungi og ég endurvakti borðtennisdeildina ínnan félagsins og þjálfaði krakkana um nokkurra ára skeið. Ég var líka mjög ánægður að finna fleiri Leedsara á Húsavík.

Hafliði Jósteinsson

Að morgni sunnudagins 1 nóvember 1986 keyrði ég til Húsavíkur frá Akureyri í bílaleigubíl og fór beint í sunnudagaskólann í Húsavíkurkirkju kl. 11.00.  Þar var fyrir Hafliði Jósteinsson ásamt góðu starfsfólki og þétt setin kirkja af börnum og foreldrum. Hafliða hafði ég hitt áður undir suðurvegg kirkjunnar á fallegum sólskinsdegi í ágúst. Þar tók hann þéttingsfast í hönd mína og vingsaði handlegg mínum endurtekið til hliðar brosmildur og hress í bragði. Þá velti ég fyrir mér hvort þetta handtak einkenndi fleiri húsvíkinga. Þar hófst okkar vinátta og samstarf sem engan skugga bar á. Hann átti auðvelt með að hrífa börnin og prestinn með sér í sönglistinni svo þakið ætlaði stundum að rifna af kirkjunni.

Sigurður Pétur Björnsson  - Silli

Fyrsta mánuðinn gisti ég hjá Silla í gestaíbúðinni í Landsbankanum. Þegar hann bauð mér fyrst inn til sín þá varð mér starsýnt á ofninn í eldhúsinu. Hann var síður en svo tómur líkt og flestir ofnar oftast nær. Hann var fullur af ýmis konar skjölum.  Síðan tók hann til við að sauma út klukkustrenginn eða  hélt áfram að smyrna teppið  Ég kannaðist við teppið en  ég hafði sjálfur byrjað að smyna slíkt teppi nokkrum árum áður. Ég ákvað eftir þetta að klára teppið mitt og kom því fyrir á gólfi á prestssetrinu í Baldursbrekku. Nú gátum við Silli farið að tala saman en ég velti áfram fyrir mér af hverju ofninn væri fullur af skjölum. 

Silli var safnaðarfulltrúi um áratuga skeið og hafði sínar skoðanir um fyrrverandi presta og þennan unga prest sem nýkominn var til starfa og var blautur bak við eyrun.  Árið 1993 kom ég heim frá námi mínu  í Bandaríkjunum þar sem ég hafði stundað klínískt sálgæslunám á háskóla sjúkrahúsi. Silli bað um áheyrn sem fulltrúi safnaðararins og hlýddi um allt langt skeið á mig.  Síðan sagði hann: ,,Það er eins og skipt hafi verið um höfuð á þér í Bandaríkjunum.“

Óli Kristins  - barnabarn sr Jóns Arasonar sem  þjónaði á Húsavík 1907.

Þegar ég byrjaði að kynna mig fyrir sóknarbörnum þá hitti ég Óla Kristins.  Hann hlustaði á mig lengi vel og spurði svo: ,,Spilar þú bridge?“  Ég sagði nei.  Þá sagði hann sposkur á svip.  ,,Það er ekki hægt að segja að það séu góð meðmæli.“

Æskulýðsfélag Húsavíkurkirkju starfaði þegar ég kom til Húsavíkur undir stjórn Gunnars Rafns Jónssonar læknis. Fundir fóru fram í félagsheimili Húsavíkur og voru haldnir með reglulegu millibili vetrarlangt í nokkur ár eftir að ég kom til starfa. Ég tel að heimildir um félagið séu til á Safnahúsinu.

Kirkjukór Húsavíkur

Allt frá dögum sr Friðriks og frú Gertrud hefur kirkjan haft góðan kirkjukór sem söng endurgjaldslaust fyrir sóknarbörnin á gleði og  sorgarstundum í áratugi. Ingvar Þórarinsson bóksali fór fyrir kirkjukórnum þegar ég kom. Hann reyndist mér vel ásamt konu sinni Björgu Friðriksdóttur. Kirkjukórinn tók mér opnum örmum og ég þeim.  Einn félaginn, bassinn, Eysteinn Sigurjónsson vann í bankanum þegar ég gisti þar í gestaíbúðinni hjá Silla fyrsta mánuðinn. Eysteinn var  svo á sínum stað á kirkjuloftinu, þegar á þurfti að halda. Hann gaf sig reglulega á tal við mig og gaf mér í nefið. Þeim ágæta sið kynntist ég í guðfræðideildinni en þar gekk reglulega baukur á milli manna og kvenna. Ég er ekki frá því að neftóbakið hafi hjálpað mér að tóna betur. Það kom alla vega upp úr dúrnum að ég væri nokkuð tónviss og nefmæltur lengst af í starfinu. Ég hætti neyslunni sumarið 2016 á veitingastað á Neskaupstað þegar Auður gerði athugasemdir við útlit mitt. Og ég hef síðan sungið í moll en ekki dúr. 

Eitt sinn var ég að messa og varð að gera hlé á messunni vegna lasleika. Þá tónaði kirkjukórinn. ,,Guði sé lof og dýrð fyrir sinn gleðilega boðskap.“ Sr Örn Friðriksson prófastur sagði frá þessu og sagði að þetta væri alveg hárrétt því að hann hefði sjálfur búið til þennan brandara. 

Yfirleitt gekk ég í takt við kirkjukórinn. Ef við gerðum það ekki þá héldum við bara áfram og enginn tók eftir öðru en að þetta ættti bara að vera svona.

Organistar á Húsavík í minni tíð.

Þegar ég gekk í gegnum brimskaflana á fyrsta árinu í starfinu þá sá Úlrík Ólason organisti aumur á mér og bauð mér stundum heim til sín í kaffi og koníak og vindil. Þar leystum við heimsmálin á Húsavík og ég svaf værari svefni fyrir vikið. Þökk sé koníakinu og vindlinum og gefandanum. Blessuð sé  minning hans.  Ég man eftir fleiri organistum við kirkjuna í minni tíð, Helga Péturssyni, David Thompson og konu hans Sharon sem stjórnaði kórnum. Juliet og Robert Faulkner, Pálínu Skúladóttur, Nataliu Chow, Valmari Valjaots og ekki síst Judit György sem starfaði lengst af með mér og kirkjukórnum enda frábær í sínu fagi sem organisti og kórstjóri. Engan skugga bar á samstarf okkar í tæplega tvo áratugi. Ég bað hana að spila við þessa messu og kann ég henni bestu þakkir fyrir.

Ég minnist skemmtilegra ferðalaga með kirkjukórnum innanlands sem utan. Við fórum í nokkrar messuheimsóknir á norðurlandi á starfstíma mínum, m.a. til Hvammstanga og nú síðast að Grund í Eyjafirði.   Nokkrum sinnum söng ég með kórnum á aðventu og vortónleikum, ekki síst þegar ferðalög erlendis stóðu fyrir dyrum. Ég minnist ferðalaga til Ungverjalands, Færeyja og Kanada.  Ég gleymdi að drekka vatn í hitanum í Ungverjalandi og man því lítið eftir tónleikunum í kirkjunni þar sem ég kom ekki upp orði meðan á tónleikunum stóð en hreyfði varirnar og lét sem ég væri að syngja með kórfélögum mínum. Við gistum á fallegu hóteli við Baleton vatnið.  Þar fékk ég mér sæti í hótelgarðinum og strauk af mér svitann. Þá kom þjónninn með líterskrús af bjór handa mér. Mér varð starsýnt á krúsina um hríð, minntist þess ekki að hafa pantað hana en þakkaði gefandanum sem ég vissi ekki hver var, en grunaði kirkjukórinn samt.  Mig minnir að ég hafi sagt Skál í botn og ég varð að standa við stóru orðin og reyndi það eftir bestu getu.

Í Kanada á íslendingahátíðinni mátti ekki sjást í bjórdósirnar. Ég huldi mínar með brúnum bréfpoka. Mér fannst merkilegt að tala íslensku við gamla fólkið á elliheimilinu í Gimli sem aldrei hafði komið til Íslands.    

Færeyingar eru alltaf skemmtilegir heim að sækja. Í Vesturkirkjunni í Þórshöfn sungum við messu. Þar þjónar afar skemmtilegur prestur,  sr Heri Jógvan Joensen  sem var með mér í guðfræðideildinni. Hann er kvæntur íslenskri konu frá  Tjörnesi.

Gospelkór Húsavíkurkirkju

Þegar Gospelkór Húsavíkurkirkju var stofnaður þá var boðið reglulega boðið upp á gospelmessur af léttu tagi yfir veturinn. Mig minnir að þær hafi verið ca 10 talsins á vetri. Það var vel tekið í þessa nýbreytni i helgihaldi safnaðarins  og messurnar voru vel sóttar. Því miður varð að leggja starfið niður þegar hrunið varð en þá voru sóknargjöldin skorin niður um 40 %  ‚i dag ættu sóknargjöldin að vera  2100 kr á hvern þjóðkirkjumeðlim, 16 ára og eldri en eru þess í stað um 1000  krónur eða svo.  Sóknargjöldin fara í  rekstur á kirkjunni og safnaðarheimilinu, laun til organista og meðhjálpara svo nokkuð sé nefnt. Kirkjukórinn hefur fengið árlegan styrk frá sóknarnefnd til að geta sinnt sínum störfum og veitt sér eitthvað þess á milli.

Almennt viðhald á kirkjunni hefur að mestu leyti verið greitt úr Jöfnunarsjóði sókna. Það kostaði nærfellt 20 milljónir að gera við turn kirkjunnar fyrir aldarafmælið 2 júní 2007 . Það þarf að mála kirkjuna á 6 ára fresti svo vel sé. Það kostar margar milljónir í hvert skipti, um 10 milljónir.  En þökk sé sóknarbörnum sem hafa frá upphafi hugsað vel um þennan þjóðarhelgidóm sem ég vil kalla svo. Kirkjan hefur elst mjög vel. Mér finnst vera aðkallandi að skipta út glerinu fyrir ofan altarið fyrir hamrað gler svo unnt sé að taka betri ljósmyndir hér innan dyra af altariistöflu Sveins Þórarinssonar. Nú er búið að stofna Hollvinasamtök kirkjunnar sem safnað hafa fjármunum til viðhalds á kirkjunni sem er sístætt verkefni inn í framtíðina.

Fermingarbörnin

Skemmtilegast fannst mér að skíra börnin. Ég skírði 747 börn í minni embættistíð hér. Það var líka yndislegt  að  ferma alla þessa árganga en mér telst til að ég hafi fermt 1218 börn. Ég var nálægt þeim í aldri þegar ég hóf störf, gat verið bróðir þeirra, faðir þeirra og gat síðan verið afi þeirra þegar ég var með síðustu árgöngunum.  Ég var oft dauð upp gefinn eftir flesta fermingarfræðslutímana með fyrsta árganginum mínum en krakkarnir lögðu sig verulega fram við að stríða mér allan veturinn. Og svo þegar kom að fermingunum sjálfum vorið 1987 þá var ég ekki alveg með það á hreinu hvað þau hétu skilst mér. Ég elska þau öll í dag og þau mig finnst mér. Já, ég hef fundið það á eigin skinni að þeim þykir vænt um mig og ég þakka fyrir vináttu þeirra í minn garð, fyrr og síðar.

Prestahylur

 Ég fór reglulega með fermingarhópa að kirkjumiðstöðinni við Vestmannsvatn í félagi við  kollega mína og vini.  Sr Þorgrímur er mjög tillögugóður og úrræðagóður. Eitt sinn lagði hann til við mig að hann fengi að kenna mér að stýra kanó á Vestmannsvatni. Ég hélt það nú. Og við héldum út á vatnið með tvo fermingarhópa á kanó og ferðimmi var  heitið upp með Reykjadalsá.  Sr Þorgrímur missti þolinmæðina og setti mig í land við Pálmholt og sagði mér að ganga til baka að kirkjumiðstöðinni því að ég væri handónýtur stýrimaður og þyrfti á frekari leiðsögn að halda sem hann gæti ekki veitt mér.  sr Örnólfur á Skútustöðum sá þá aumur á mér og bauðst þegar til þess að kenna mér að stýra kanó. Og við gengum niður að vatni. Hann bauð mér að stíga um borð í kanó á stjórnborða eða var það bakborða, ég bara man það ekki í svipinn.  Nema hvað, þegar hann steig um borð þá settist hann sömu megin. Skipti engum togum að við klerkarnir sukkum þegar til botns í bátnum. Ég sé enn fyrir mér hvernig vatnið sogaðist inn fyrir borðstokkinn og angistarsvipinn á sr Örnólfi. Niðurlútir og skömmustulegir  gengum við hundblautir heim að kirkjumiðstöðinni undir hlátrasköllum barnanna. Eftir þetta heitir hylurinn við bryggjuna, Prestahylur.

Fyrsta hjónavígslan

Fyrsta hjónavígslan mín lifir enn í minningunni. Þá hafði brúðguminn verið að skemmta sér fram á aðfararnótt brúðkaupsdagsins og var náfölur á kirkjubekknum þegar ég mætti til kirkju frekar stressaður sjálfur. Svo leið brúðgumanum enn verr frammi fyrir Guði sínum og prestinum. Nú voru góð ráð dýr. Allra augu og eyru beindust að prestinum í kirkjunni.  Ég velti fyrir mér hvað ég ætti til bragðs að taka meðan ég las brúðhjónunum pistilinn. Ég þurfti í tvígang að stöðva athöfnina og vísa brúðguma og svaramanni hans á salernið.  Ég bað Juliet að spila eitthvað fallegt á orgelið á meðan við biðum eftir þeim. En þeir skiluðu sér báðir jafnharðan til baka og mér tókst að gefa brúðhjónin saman og ég veit ekki betur  en að hjónabandið haldi enn og ég skirði líka barnið þeirra og blessaði það í bak og fyrir rennsveittur á enni sem baki.

Tillaga sóknarprests

 Í kjölfarið óskaði ég ettir því að komið yrði fyrir sturtu í kjallara kirkjunnar sem var samþykkt af sóknarnefnd  en aldrei fór ég í í sturtuna. Hún var tekin niður mörgum árum síðar. Ég skil ekkert í sóknarnefndinni á þeim tíma að samþykkja þessa tillögu mína svona þegar ég lít til baka.

Álagið

Mér fannst erfiðast að jarðsyngja börnin því að ég horfðist í hvert skipti í augu við mín eigin börn. Það var afar þungbært að jarðsyngja börnin sem ég hafði fermt. Blessuð sé minning allra þessara barna. 

Stundum fór ég að gráta þegar heim var komið eftir erfiðar athafnir sem tóku virkilega á og komu við kvikuna í mér. Þeim gleymi ég seint.  Stundum var ég undir miklu starfsálagi þegar börnin mín voru lítil og það kom fyrir að mér kom ekki dúr á auga í Baldursbrekkunni þar sem við bjuggum.  Einn morguninn tók ég til nesti handa Kristínu Söru og ók henni í skólann. Ég setti safa í töskuna hennar og smurt brauð.  Fljótlega fékk ég hringingu frá skólanum. Þá hafði ég sett smjörstykki í nestisboxið hennar en enga brauðsneið.

Meðhjálparinn

Meðhjálpararnir voru mín hægri hönd, afar traustir samstarfsmenn. Þar voru fremstir í flokki Hafliði Jósteinsson, Hjörtur Tryggvason, Haukur Tryggvason, Óskar Jóhannsson og Guðbergur Ægisson sem var í mínum fyrsta fermingarárgangi. Þeir gegndu líka starfi hringjara  og kirkjuvarðar og kirkjugarðsvarðar. Þannig að það mæddi mikið á þessum samstarfsmönnum mínum sem ég gat hringt í hvenær sem var, jafnvel á ókristilegustu tímum. Kann ég Guðbergi þakkir fyrir að veita mér áheyrn á slíkum tímum. Eitt sinn vakti Haukur Tryggvason mig á sunnudagsmorgni korter í messu og spurði:,,Ertu ekki að fara koma?“ Það er messa kl. 11.00 og kirkjan full af fólki á Allra heilagra messu.  Ég man ekki hvað olli því að ég svaf svona lengi fram eftir. Ég var heldur lúpulegur þegar ég gekk inn um suðurhurðina rúmlega 11 í  mislitum sokkum og óhnepptri prestaskyrtu en það sá enginn vonandi.

Vinstri höndin veit ekki hvað sú hægri gerir nema meðhjálparinn komi þeim saman. Meðhjálparinn gætir þess að allt sé til reiðu fyrir messuna, þ.m.t. messuvín og vatn handa kórnum. Það kom afar sjaldan fyrir að messuvínið yrði of gamalt. Það varð að klára úr kaleiknum. Ég sá til þess og meðhjálparinn með mér stundum.  Það má alls ekki hella helgaðri restinni úr kaleiknum í svelginn. Meðhjálparinn sá til þess að hvergi sást kusk á hempu prestsins og að rykkilínið væri þvegið og straujað. Ég sá sjálfur um að láta hreinsa pípukragana. Ég man nú ekki eftir því að meðhjálparinn hafi greitt mér um hárið enda hefur  verið erfitt að eiga við það stundum.  Það jafnast fátt við það að sjá fullskrýddan prest við altari. Það getur hins vegar verið afar erfitt fyrir prestinn að skrýðast  ofnum hátíðarhökli úr kanínu ull sem kirkjunni var gefinn á aldarafmælinu, 2007.  Þá runnu sem aldrei fyrr lækir lifandi vatns niður bakið á mér í tæplega tvær klukkustundir. Þannig var stundum ekki þurr þráður á mér eftir hátíðarmessurnar og fermingarmessurnar.  Já, ég þurfti stundum að færa líkamlegar fórnir í starfinu og gerði það með glöðu geði. Ég legg til að smíðaður verði skápur fyrir hátíðarhökulinn með gleri sem hleypir ekki sólarljósi í gegn, gott væri að koma skápnum fyrir á vegg í safnaðarheimilinu svo fólk geti dáðst að handbragði Sigrúnar Jónsdóttur.

Tölulegar upplýsingar

Ef ég geri ráð fyrir að ég hafi tekið þátt í 25 guðsþjónustum og helgistundum í 31 ár þá gera það samtals 775 athafnir. Ég var rúmlega tvo vetur í leyfi frá störfum. Ég skírði 747, - fermdi 1218, annaðist 188 hjónavígslur, - og jarðsöng 527 í Húsavíkursókn á starfstíma mínum .

Niðurlag

Nú er mál að linni þvi að ég sé að prófastur  er búinn að banka fjórum sinnum á armbandsúrið sitt til að benda mér á að ég þurfi nú að fara að ljúka máli mínu. Ég segi þetta nú svona í gríni. En þessi ræða er nú með lengri ræðum sem ég hef flutt í Húsavíkurkirkju og ég velti fyrir mér hvort að mér hafi tekist að halda óskiptri athygli kirkjugesta meðan á flutningi stóð?

Ég tek undir orð postulans Páls í pistli dagsins þegar hann segir að Guðs ríki sé ekki matur og drykkur heldur réttlæti, friður og fögnuður í heilögum anda. Keppum eftir því sem til friðar heyrir og eftir samfélagið. Það leitaðist ég við að gera í minni embættistíð

Ég vitnaði í kynningarprédkun mína í upphafi máls míns. Þar sagði ég að lokum:

 ,,Guð mun sjá um að þjónusta okkar vaxi og blómgist. Þegar við gefum okkur á tal við þá sem búa við neyð þá skulum við minnast þess að þá þjónum  við Kristi sjálfum. E.t.v. skynjaði Samverjinn að kærleiksþjónusta sín væri sjálfsögð og réttmæt uppfylling á boðorðum Guðs. Lögvitringurinn vildi eignast eilífa lífið. Kristur benti honum á að eilífa lífið væri fólgið í þessari kærleiksþjónustu. Eilífa lífið byrjar  hér og nú þegar við tileinkum okkur hið tvöfalda kærleiksboðorð með lífi okkar og starfi. Og þegar við göngum út úr Húsavíkurkirkju þá höfum við myndina af þjónustu Samverjans fyrir hugskotssjónum okkar og orð Jesú Krists hljómandi í huga okkar: ,,Far þú og gjör hið sama.“  Tilvitnun lýkur.

Megi Guð gefa okkur náð til þess að svo megi verða. Amen.


Préd. 3. 1-13,  Róm, 14.14-19

Mrk  2. 15-17        

 Höfundur   Sighvatur Karlsson

Flutningsstaður:  Húsavíkurkirkja

Sunnudagur   17. 10. 2021